Lokma, Hamur, Pişi, Mekik, Kabalka isimleri ile bilinen Lokma dökme; ölüm gelenekleri, hayır geleneği, adak gelenekleri ve geleneksel mutfak uygulamaları içinde yürütülmektedir.
Bursa’da özel günlerde ölüm gelenekleri içinde, hayır ve adak gibi geleneksel uygulamalarda lokma dökülmektedir. Günümüzde köylerde köy kadınları İMECE ile bu uygulamayı gerçekleştirmektedir. Şehir merkezinde ise ihtiyacın karşılanması ve geleneğin yürütülmesi amacıyla lokma dökme şirketleri kurulmuştur. Cuma günleri, kandillerde, adak ve hayır lokması, genellikle Ulucami yakınlarında, kalabalık meydanlarda, Kapalıçarşı ve Hanlar Bömlgesi, Emirsultan ve merkez durumunda olan tarihi camilerin önlerinde, lokma dağıtılan yerde kuyruk oluşur, lokmasını alan “Allah Kabul Etsin”, “Ölmüşlerinin Ruhuna Değsin”, “Ölmüşlerinin Canına Değsin” der. Lokma dağıtanlara sormadan lokmanın kimin için dağıtıldığını söylemez, sorulduğunda, ailenin ismi söylenerek, “Ölmüşleri için”, “hayır için”, “adak için” cevabı verilir.
Lokma geleneği yalnızca ölünün ardından ve yıldönümlerinde değil, kandil ve kutsal gecelerde, hayır için, dileklerin gerçekleşmesi için adanan adak hayırlarında, sıkıntılardan kurtulmak için de uygulanan bir ritüeldir.
Yapılışında un, maya, su veya süt kullanılan lokma, elle şekil verilerek derin yağda kızartılmaktadır. Mayasının gelmesi için bekletilir, mayası gelen hamurun üzerine isteğe göre çörek otu atılır. Lokma şekilleri; avuç içi büyüklüğünde yassı, küçük halka veya ceviz büyüklüğünde şekil verilerek yağda kızartılır.
