İstanbul Kapı / İznik

İstanbul yolu üzerinde olmasından dolayı İstanbul Kapı olarak isimlendirilmiştir. Kentin kuzey girişini oluşturan bu mimari kompleksin farklı dönemlere ait evreleri bulunmaktadır. Yapı orijinalinde savunma mimarisine ait bir yapıdan ziyade kentin onur ve saygınlığını göstermek amacıyla inşa edilen bir “Onur Takı" şeklindedir. İstanbul Kapı’nın mimarisi, kentin doğu girişi olan Lefke Kapı ile benzerlik gösterir.

MS 1. yüzyılın ikinci yarısında Roma İmparatorluğu’nda hüküm sürmüş olan Vespasianus ve Titus dönemlerinde Bithynia Eyaleti’nin valilik görevini yürütmüş olan M. Plancius Varus tarafından, Nikaia’lı Gaius Cassius Khrestos’un mali desteğiyle inşa edilmiştir. Yapının MS 120 yılında meydana gelen depremden sonra İmparator Hadrianus’un mali destekleriyle onarılarak tekrardan ayağa kaldırılmıştır. MS 3. yüzyıla kadar dışarıdan bir tehdit ile karşılaşmadığı için kentin savunma mimarisine yönelmediği anlaşılmaktadır. Bu dönemde Got istilasına maruz kalan kent, savunma ihtiyacı için sur duvarı inşa etmiştir. Böylelikle MS 3. yüzyılda şehrin kuzey girişinde aynı aks üzerinde biri sur duvarıyla birleşik (Onur Takı’nın olduğu kapı) biri de kent tarafında olmak üzere iki kapılı bir giriş oluşturulmuştur.

İznik (Nikaia), MS 3. Yüzyılda inşa edilen sur duvarlarının ön kısmına, 13. yüzyılda, ikinci sur duvarını ekleyerek savunma mimarisini güçlendirmiştir.